Valbeveiliging en de arbowet: Wat zijn uw verplichtingen?

Het waarborgen van de veiligheid en gezondheid van werknemers tijdens het uitvoeren van hun taken is niet alleen een ethische verplichting maar ook een wettelijke. Als we praten over werkzaamheden op hoogte, komt het begrip valbeveiliging al snel ter sprake. Valbeveiliging is namelijk verplicht en is beschreven in verschillende wetten. Maar wat houdt de Arbowet nu precies in? En wanneer en waarom is valbeveiliging noodzakelijk?

Wat is de arbowet? 

De Arbowet vormt de hoeksteen van de Nederlandse wetgeving als het gaat om arbeidsomstandigheden. Hierin zijn regels opgesteld die zowel voor werkgevers als werknemers gelden, met als voornaamste doel de bevordering van de gezondheid en veiligheid op de werkvloer. Deze regels gelden overal waar arbeid wordt verricht.

Kaderwet: drie niveaus 

Het unieke van de Arbowet is dat het een kaderwet is. Dit betekent dat er geen specifieke regels in staan over concrete risico’s. Echter, dit betekent niet dat er geen concrete voorschriften zijn. Deze algemene bepalingen worden verder geconcretiseerd in het Arbobesluit en de Arboregeling. Hiermee bestaat de arbowetgeving uit drie niveaus.

Arbowet 

Dit fundament van de arbowetgeving bevat algemene bepalingen die van toepassing zijn op elke werksituatie. Hierin worden de kaders geschetst, terwijl de specifieke invulling plaatsvindt in de daaropvolgende niveaus.

Arbobesluit 

Hierin vindt u de gedetailleerde uitwerking van de Arbowet. Het besluit bevat regels waar elke werkgever en werknemer zich aan moet houden. Bovendien zijn er specifieke regels voor bepaalde sectoren opgenomen.

Arboregeling 

In de Arboregeling vindt u gedetailleerde voorschriften die voortborduren op het Arbobesluit. Zo staan hier bijvoorbeeld de specifieke eisen waaraan valbeveiliging moet voldoen. En net als de eerdere niveaus zijn ook deze regels bindend voor zowel werkgevers als werknemers.

Waarom valbeveiliging en wanneer is het verplicht?

Valbeveiliging voor op het dak is van essentieel belang om ongelukken te voorkomen en levens te redden. De regels hieromtrent zijn niet zomaar tot stand gekomen. Ze zijn een direct gevolg van situaties waarin het misging. Valbeveiliging wordt verplicht gesteld in situaties waarin er vanaf een hoogte van 2,5 meter gewerkt wordt. Echter, er zijn uitzonderingen waarbij zelfs onder deze hoogte valbeveiliging noodzakelijk is, zoals bij werken boven water, wegen of machines. 

Valbeveiliging en wetten 

Het gebied van valbeveiliging kent diverse wetten en regels. Deze regelgeving is vastgelegd in de Arbowet en wordt uitgewerkt in het Arbobesluit en de Arboregeling. Hieronder worden verschillende verplichtingen toegelicht zoals deze in de arbowet beschreven staan. 

Valbeveiliging verplicht bij 2.5 meter hoogte 

Zoals eerder vermeld, is valbeveiliging verplicht bij werkzaamheden op een hoogte van 2,5 meter of meer. Maar uitzonderingen bevestigen de regel. Er zijn situaties waarbij valbeveiliging al eerder vereist is, zoals boven water of wegen.

De veilige zone van 4 meter 

Valbeveiliging voor een plat dak is niet altijd verplicht. Er is een zogenaamde ‘veilige zone’. Als er binnen een afstand van 4 meter van de dakrand gewerkt wordt, is valbeveiliging vereist. Dit dient duidelijk gemarkeerd te zijn. 

Borstwering 

Bij werken op hoogte is een borstwering van minimaal 1 meter vereist. Hoewel dit voorheen 90 cm was, is het volgens het Bouwbesluit van na 2003 voor gebouwen van 13 meter of hoger nu 1,20 meter. Echter, de Arbeidsomstandighedenwet hanteert nog steeds de 1 meter norm.

Collectieve valbeveiliging 

Collectieve valbeveiliging heeft de voorkeur. Echter, bij kleinschalige werkzaamheden kan individuele valbeveiliging soms effectiever zijn.

Dakrandbeveiliging 

Dakrandbeveiliging is een collectieve oplossing die de blootstelling aan valgevaar minimaliseert. Afhankelijk van de situatie kan dit tijdelijk of permanent worden geïnstalleerd.

Individuele valbeveiliging 

Er zijn situaties waarin collectieve valbeveiliging niet haalbaar is. In deze situaties is individuele valbeveiliging, zoals een kabelsysteem of ankerpuntvalbeveiliging, een must. 

Opleiding en training 

Het gebruiken van valbeveiliging is dus erg belangrijk, maar nog belangrijker is dat werknemers weten hoe om te gaan met valbeveiliging. Dit kan geleerd worden op een training of op een opleiding. Zorg dus dat uw werknemers regelmatig trainingen volgen in het gebruik van valbeveiliging. 

Valbeveiliging en de arbowet in 2024

Ook in 2024 blijft valbeveiliging een cruciaal onderdeel van de arbowet. In 2024 zal de Arbowet verdere verstrengingen ondergaan om te zorgen voor een hogere mate van bescherming voor werknemers. Deze veranderingen benadrukken de verantwoordelijkheid van werkgevers om ervoor te zorgen dat hun werknemers op de hoogte zijn van de risico’s van werken op hoogte en dat zij de juiste valbeveiligingsmiddelen gebruiken. Dit kan variëren van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals harnassen en vanglijnen, tot collectieve beveiligingssystemen zoals hekwerken en leuningen. De wet stelt bovendien strikte eisen aan de training en certificering van werknemers, en er zijn zwaardere boetes ingevoerd voor bedrijven die de regelgeving niet naleven. Het doel van deze maatregelen is om het aantal ongevallen als gevolg van vallen van hoogte te verminderen en een veiligere werkomgeving te creëren voor iedereen.

De valbeveiliging van VTD 

De arbowet stelt dus heel wat verplichtingen rondom valbeveiliging. VTD helpt u bij het naleven van deze verplichtingen. Wij spelen een cruciale rol in het waarborgen van uw veiligheid op hoogte. Drie kernvoordelen van ons zijn expertise, kwaliteit, en uitgebreide dienstverlening. Heeft u nog vragen over de arbowet of over valbeveiliging in het algemeen? Neem dan gerust contact met ons op.