Noodzaak van collectieve en persoonlijke valbeveiliging

Valbeveiliging

De Arbowetgeving schrijft voor dat de werkgever die werkzaamheden op hoogte aanstuurt, redelijkerwijs al het nodige moet doen om het risico op vallen te beperken.

Werkgevers, werknemers en onderaannemers moeten risico-inventarisaties en evaluaties uitvoeren, werkwijzeverklaringen opstellen, en overwegen of er een andere veiligere oplossing mogelijk is.

Voor het bepalen van het type veiligheidsproducten heeft de Arbo een hiërarchische benadering opgesteld:

De arbeidshygiënische strategie

1. Voorkom het gevaar. Kan het werken op hoogte helemaal worden omzeild? Kan het materieel van het dak worden verplaatst naar een veiligere plek, of kan er op een andere manier op de begane grond gewerkt worden?
2. Als het werken op hoogte niet kan worden voorkomen geniet collectieve valbeveiliging de voorkeur (zie link onderaan de pagina), bijvoorbeeld hekwerk rondom de hele dakrand zodat iedereen er altijd veilig op hoogte kan werken.
3. Als laatste optie, als de collectieve benadering niet mogelijk is, kan persoonlijke valbeveiliging worden gebruikt (zie links onderaan de pagina). Bijv. beperking van het werkgebied, vangsystemen en/of lijnverankering moeten beschikbaar zijn voor het personeel om de valafstand en de gevolgen van een eventuele val te minimaliseren.

Download de Arbeidshygiënische strategie voor werken op hoogte.

Collectieve Valbeveiliging

Daar waar regelmatig gepland onderhoud plaatsvindt is een collectieve methode de beste oplossing om personeel op hoogte te beschermen.

Afhankelijk van de constructie van het dak kan een permanent geïnstalleerd hekwerk een passieve oplossing bieden voor meerdere werknemers door het valgevaar door middel van een fysieke barrière weg te nemen. Bovendien kunnen zij zich met deze oplossing volledig op het werk concentreren zonder aandacht te hoeven te besteden aan de valbeveiliging.

Systemen met een contragewicht bieden een permanente collectieve oplossing voor daken zonder de waterdichte laag van het dak te doorboren, en kunnen worden geïnstalleerd zonder het gebouw buiten bedrijf te stellen.

Verder is het ook mogelijk om het hekwerk te bevestigen aan metalen dakplaten of op (hiervoor constructief geschikte) integrale borstwering. Er is zelfs een opvouwbaar systeem wat uit het zicht kan worden opgeborgen wanneer deze niet wordt gebruikt.

Andere valgevaarlijke objecten zoals dakluiken en lichtstraten kunnen ook worden afgeschermd.

Hekwerksystemen dienen op zijn minst getest en gecertificeerd te zijn volgens de EN standaarden EN14122-3 of EN13374.

Voor eenmalige klussen, bijv. reparatie aan dak of goot, of steigerwerk, kan toegang via mobiele hoogwerkers gebruikt worden. Waar men zich bij gebruik van deze opties bewust van dient te zijn is dat deze attributen alleen door gecertificeerde vakmensen gebruikt mogen worden en dat mobiele hoogwerkers alleen op vlakke, harde, stabiele ondergronden direct grenzend aan het te betreden object mogen worden gebruikt. Omdat deze oplossingen vaak niet direct beschikbaar zijn nemen werknemers vaak het valgevaar voor lief als zij vinden dat de klus te klein is om zoveel tijd te besteden aan het goed indekken van de veiligheid. Dit wordt voorkomen door te kiezen voor een permanent aanwezige oplossing.

Persoonlijke Valbeveiligingssystemen

Wanneer werkzaamheden minder regelmatig voorkomen (minder dan 1x per jaar) en ‘redelijkerwijs’ niet mogelijk een collectieve oplossing in te zetten, dan wordt er meestal voor een persoonlijke benadering gekozen. Deze redenen zijn bijvoorbeeld ongeschiktheid van het dak of hebben te maken met benodigde toestemming of vergunningen.

Ondanks dat deze systemen in de praktijk vaak goedkoper zijn dan collectieve oplossingen moet er rekening worden gehouden met verborgen kosten zoals minimaal 1x per jaar inspectie en hercertificering, training van de gebruiker, specifieke PBM, en in sommige gevallen reddingsuitrustingen en -trainingen. In het geval van maatwerk systemen dienen deze te worden geïnstalleerd en onderhouden door in deze systemen gespecialiseerde bedrijven. Voor het gebruik van persoonlijke valbeveiligingssystemen en borgpunten hebben gebruikers een vijfpunts harnas en een bijpassende lijn zoals een veiligheidslijn, instelbare leeflijn of valstopapparaat nodig.

Kabelsystemen of horizontale lijnsystemen zijn het meest gangbaar wanneer men denkt aan persoonlijke valbeveiliging, maar andere opties zoals enkelvoudige borgpunten, doodgewichtankers en tijdelijke ankerpunten worden ook vaak gebruikt.

Onder veilige toegang dient men ook het praktische loopoppervlak te beoordelen. Daken worden over het algemeen niet ontworpen om op te lopen en met een vast looppad kan uitglijden en struikelen worden voorkomen, wordt het dak beschermd tegen schade, en kunnen werknemers binnen een beperkt gebied worden gehouden of weg van bepaalde gevaren. Markering kan als een goede aanvulling op de valbeveiligingssystemen worden gebruikt om de looproutes visueel te maken en/of om gebieden waarvoor ‘geen toegang’ geldt duidelijk aan te geven.

Binnen de persoonlijke valbeveiliging komen er twee benaderingen aan bod: – Valbeveiliging; waarbij toegang tot valgevaarlijke gebieden mogelijk is en een vangsysteem de gebruiker opvangt bij een val. En – Valbescherming (ofwel gebiedsbeperkend); waarbij de gebruiker een beperkend systeem gebruikt waarmee de valgevaarlijk situatie bereikbaar is maar met gebiedsbeperkende lanyards wordt voorkomen dat de gebruiker kan vallen.

Gebiedsbeperkend werken heeft altijd de voorkeur wanneer een persoonlijk valbeveiligingssysteem wordt ontworpen. In situaties waarbij de minimale veilige valafstand niet voldoende is, is het ook de enige oplossing.

Wanneer er voor valbeveiliging wordt gekozen schrijft de regulatie rondom werken op hoogte voor dat er altijd een reddingsplan aanwezig moet zijn.

In de Europese standaard EN795:1996 staat beschreven hoe persoonlijke valbeveiligingssystemen ontworpen en getest moeten worden, BS7883:2007 vult de EN795 aan hoe deze geïnstalleerd dienen te worden, en BS8437:2005 bevat de werkafspraken in welke situaties er voor welke producten wordt gekozen en hoe deze moeten worden onderhouden. Looppaden zonder handrail moeten worden ontworpen volgens de EN516 standaard.

Advies over juiste type valbeveiliging

Heeft u vragen over de juiste valbeveiliging voor u?

Stel ze ons rechtstreeks via 0321-387010 of laat uw contactgegevens achter.

We zullen u helpen en komen graag op locatie voor een opname – neem contact met ons op!